Kunstschilder Piet van Wijngaerdt is geboren te Amsterdam op 4 november 1873. Piet is overleden te Abcoude op 25 januari 1964. Zijn volledige naam is Petrus Theodorus van Wijngaerdt. Naast schilder was hij etser, graficus, lithograaf en tekenaar.

Achtergrond Piet van Wijngaerdt

Piet van Wijngaerdt volgde een opleiding (1892-1897) aan de Rijksakademie van beeldende kunsten te Amsterdam. Hij was daar een leerling van August Allebé (1838-1927), Carel Lodewijk Dake (1857-1918) en Nicolaas van der Waay (1855-1936). Waarschijnlijk heeft Piet op de academie ook nog les gehad van Ferdinand Leenhoff (1841-1914).

In 1901 vertrok Piet van Wijngaerdt uit Amsterdam naar Parijs. Daar verbleef hij een aantal maanden, om zich vervolgens in 1902 te vestigen in Kortenhoef (Wijdemeren). Daaropvolgend verhuist Piet in 1905 naar Katwijk (Zuid-Holland). Hij schildert dan in de traditie van de Haagse School.

Luminisme

In 1910 exposeerde Piet van Wijngaerdt ´stemmige landschappen’ in het Stedelijk Museum Amsterdam. Daar hingen toen ook schilderijen van de luministen. Het luminisme legt, door een optische mengeling van kleuren, de nadruk op sterke lichteffecten en heeft veel overeenkomsten met het pointillisme. Onder invloed van deze nieuwe stroming breekt Piet eind 1911 met het impressionisme van de Haagse School. Daardoor volgt een snelle omwenteling, waarin hij het luminisme toepast in zijn werk. Dit zorgt ook voor conflicten met de toen nog behoudende Amsterdamse kunstenaarsverenigingen Arti en Stint Lucas.

Hollandsche Kunstenaarskring

De Hollandsche Kunstenaarskring werd opgericht in 1913. Het betrof een nieuwe lichting kunstenaars, die zich afzette tegen de traditie van de Haagse School. Tot deze kunstenaars behoorden, naast Piet van Wijngaerdt, Leo Gestel (1881-1941), Kees Maks (1876-1967) en Hendrik Jan Wolter (1873-1952).

Met de oprichting van de Hollandsche Kunstenaarskring wordt de doorbraak van Piet van Wijngaerdt een feit. Enkele medeleden zijn Piet v.d. Hem (1885-1961), Hart Nibbrig (1866-1915), Henk Wolter (1873-1952), Piet Mondriaan (1872-1944) en Charley Toorop (1891-1955). De Hollandsche Kunstenaarskring zal in de daarop volgende jaren het platform blijken te zijn voor kunstenaars rondom het dubbelcentrum Bergen-Amsterdam.

Piet van Wijngaerdt oprichter Bergense School

Vanwege de Eerste Wereldoorlog vlucht de Franse kunstschilder Henri Victor Gabriel Le Fauconnier (1881-1945) eind 1914 naar Nederland. Niet lang daarna komen Piet van Wijngaerdt en Henri Le Fauconnier met elkaar in contact. Onder invloed van de kubistische schilder Le Fauconnier verandert de schilderstijl van Piet opnieuw. Er verschijnen donkere en heldere kleuren op het linnen, in felle contrasten. Details maakten plaats voor grote vlakken, bijna zonder belijning tegen elkaar gezet.

In 1916 vestigt Henri Le Fauconnier zich in Amsterdam. In dat jaar wordt door Le Fauconnier en Wijngaerdt de kunstenaarsvereniging Het Signaal opgericht. De theorieën van de groep werden door Piet gepubliceerd in het tijdschrift Het Signaal. Deze nieuwe figuratieve donkere expressionisme kreeg veel navolging en vormt uiteindelijk de theoretische basis van de Bergense School. Dit maakt Piet van Wijngaerdt dan ook tot de grondlegger van de Bergense School.

In 1922 vertrekt Piet van Wijngaerdt naar Haarlem. Hier zal hij niet lang wonen, want in 1924 verhuist Piet naar zijn geboorte stad Amsterdam. Het meeste succes heeft hij in de 20er en 30er jaren. Daardoor exposeert hij in deze periode frequent in diverse musea.

Vanaf 1941 tot aan zijn dood woont Piet van Wijngaerdt in het dorp Abcoude. In 1954 werd, ter gelegenheid van zijn 80e verjaardag, een tentoonstelling georganiseerd in het Stedelijk Museum Amsterdam. Hij schilderde bloemstillevens, boerengenres, figuurvoorstellingen, interieurs, landschappen, naaktfiguren, portretten, stadsgezichten en zelfportretten.

[Diavoorstelling tonen]